ไมโตคอนเดรีย เทียบได้กับอวัยวะ (organelles) ที่พบในเซลล์ส่วนใหญ่ ทำหน้าที่ในการผลิตพลังงานให้กับเซลล์ และพลังงานที่ได้จะอยู่ในรูปแบบของ ATP (Adenosine Triphosphate) โดยการแปลงออกซิเจนและสารอาหารที่เรากินเข้าไป
ไมโตคอนเดรียเป็นสิ่งจําเป็นและสำคัญมากต่อการทํางานของเซลล์ทุกอย่างในร่างกาย เช่น การหดตัวของกล้ามเนื้อ การส่งสัญญาณกระตุ้นเส้นประสาท การแบ่งตัวของเซลล์ และการสังเคราะห์โปรตีน เป็นต้น
แต่เมื่อเราอายุมากขึ้น ประสิทธิภาพการทำงานของไมโตคอนเดรียจะน้อยลงเรื่อยๆ และมีความเสียหายเกิดมากขึ้น ซึ่งมีหลายปัจจัยที่ส่งผลให้ไมโตคอนเดรียทำงานผิดปกติได้ เช่น
อนุมูลอิสระ - เป็นโมเลกุลที่ไม่เสถียร เกิดจากการเผาผลาญของไมโตคอนเดรีย สามารถทําลาย ทั้งส่วนของ DNA โปรตีนและเยื่อหุ้มของไมโตคอนเดรียได้ ซึ่งจะนําไปสู่การผลิตพลังงานที่ลดลงและเพิ่มความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน
การกลายพันธุ์ (Mutations) - เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นใน DNA ของไมโตคอนเดรีย ในขณะที่แบ่งตัว ซึ่งจะมีผลทําให้การทํางานของโปรตีนและเอนไซม์ไมโตคอนเดรียลดน้อยลง นําไปสู่การผลิตพลังงานที่ลดลงและเพิ่มสภาวะเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน
การเปลี่ยนแปลงของ Epigenetic - มีผลต่อการแสดงออกของยีนในไมโตคอนเดรีย และสามารถเปลี่ยนแปลงการทำงานของโปรตีนและเอนไซม์ของไมโตคอนเดรียได้ นําไปสู่การผลิตพลังงานที่ลดลงและเพิ่มสภาวะเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน
เมื่อไมโตคอนเดรียทำงานผิดปกติ จะส่งผลกระทบต่อเซลล์และอวัยวะทั้งหมด ทำให้เกิด
พลังงานของเซลล์ลดน้อยลง ทำให้ลดความสามารถในการทำงานตามปกติของเซลล์
ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น ทําให้เกิดความเสียหายต่อส่วนประกอบของเซลล์ เช่น DNA โปรตีนและเยื่อหุ้มเซลล์
การอักเสบที่เพิ่มมากขึ้น สามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ผลิตไซโตไคน์ และอนุมูลอิสระออกมา ซึ่งสามารถทําลายเซลล์และเนื้อเยื่อได้อีก
เพิ่มความเสื่อมสภาพของเซลล์ ทําให้เซลล์หยุดการแบ่งตัวและหลั่งสารพิษที่เป็นอันตรายออกมา ส่งผลต่อเซลล์และเนื้อเยื่อโดยรอบเกิดความเสียหายตามมาได้
ผลกระทบที่กล่าวมานี้ จะนําไปสู่โรคที่เกี่ยวข้องกับอายุ เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือดโรค ระบบประสาท มะเร็ง กล้ามเนื้ออ่อนแรง กระดูกเปราะง่าย กดระบบภูมิคุ้มกัน และลดอายุขัยได้
ดังนั้น การทำงานที่ผิดปกติของไมโตคอนเดรีย จึงเป็นหนึ่งในสาเหตุสําคัญของความชราและโรคที่เกี่ยวข้องกับอายุ แต่ถึงอย่างนั้น ก็ยังมีวิธีป้องกันหรือชะลอความผิดปกติของไมโตคอนเดรียได้ โดยการปรับปรุงสุขภาพของไมโตคอนเดรีย ได้แก่
สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) ที่สามารถต่อต้านอนุมูลอิสระและปกป้องไมโตคอนเดรียจากความเสียหายจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน สารกลุ่มนี้ เช่น Vitamin C, Vitamin E, กลูตาไธโอน, Co-Q10, กรดอัลฟาไลโปอิคและเรสเวอราทรอล เป็นต้น
การจํากัดแคลอรี่ (Caloric restriction) - เป็นการลดปริมาณแคลอรี่โดยไม่ทำให้ขาดสารอาหาร จะช่วยเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรีย โดยการเพิ่มการสร้างไมโตคอนเดรียให้มากขึ้น (การสร้างไมโตคอนเดรียใหม่), Autophagy (การกําจัดไมโตคอนเดรียที่เสียหาย) และเพิ่มการทำงานของสารเซอร์ทูอิน
การออกกําลังกาย ช่วยเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรียโดยการเพิ่มการสร้างไมโตคอนเดรีย, autophagy และเพิ่มการทำงานของเซอร์ทูอิน นอกจากนี้ ยังช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและการส่งออกซิเจนไปยังเซลล์และเนื้อเยื่อทั่วร่างกาย
อาหารเสริม ช่วยเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรีย ตัวอย่างของอาหารเสริม ได้แก่ malate, alpha-ketoglutarate, glycine, glucosamine, pterostilbene, nicotinamide riboside เป็นต้น