ถ้าพวกเราลองค้นจาก google ว่า สาร cannabinoids มีประโยชน์อย่างไรบ้างต่อร่างกายทางด้านความสวยงาม และมีการประยุกต์นำมาใช้ในด้านนี้มากน้อยแค่ไหน ผมเชื่อว่าพวกเราจะประหลาดใจ ที่มีการกล่าวถึงเรื่องนี้กันน้อยมาก
โดยส่วนตัวแล้ว ผมเชื่อว่าสาร Cannabinoids ที่มีอยู่กว่า 100 ชนิด มีหลายตัวที่น่าจะมีผลต่อโครงสร้างทางกายภาพและการทำงานของเซลล์ผิวหนัง เช่น การเสื่อมสลายและการฟื้นฟูสภาพของเซลล์ผิว การอักเสบ รวมไปถึงภูมิต้านทานของเซลล์และส่วนที่เกี่ยวข้อง
ที่ผมกล่าวเช่นนี้ เพราะมี Cannabinoid receptor (CB1R และ CB2R) จำนวนมากกระจายอยู่ที่ปลายประสาทรับรู้ (sensory nerve) และที่ตัวเซลล์ผิวหนัง
แสดงว่าที่เซลล์ผิวหนังมีความพร้อมอยู่แล้วที่จะตอบสนองต่อการทำงานของ cannabinoids
แต่ทำไมกลับมีการพูดถึงเรื่องการทำงานของสาร cannabinoids ที่มีผลต่อทางด้าน cosmetic น้อยมาก แน่นอนอาจจะมีหลายปัจจัย ส่วนหนึ่งน่าจะมาจากการเพิ่งปลดล๊อคเรื่องกัญชง-กัญชา ทำให้เพิ่งจะเริ่มศึกษากัน และนักวิทยาศาสตร์ต่างก็มุ่งไปที่การรักษาโรคเป็นส่วนใหญ่ ทำให้ยังไม่มีการวิจัยด้าน cosmetic อย่างจริงจัง
ถ้ามาพิจารณาดูสารต่างๆ ชนิดในกลุ่ม cannabinoids จะเห็นว่าสารทุกตัวมาจาก Cannabigerol-type (CBG) และมีการแตกตัวออกไปตามปฏิกิริยาต่างๆ ที่เกิดร่วมด้วย เช่น แสง ความร้อน เป็นต้น ดังนั้นสารพวกนี้จึงมีโครงสร้างทางโมเลกุลหลักที่เหมือนกันมาก อาจจะแตกต่างกันบ้างในตำแหน่งและจำนวนของโมเลกุลบางตัว
นี่คือพื้นที่ลึกลับ เป็นความท้าทายที่รอการค้นพบ!
ความแตกต่างเพียงเล็กน้อยในโมเลกุลของสารกลุ่ม Cannabinoids มีผลต่อการจับกับ Cannabinoid receptor ซึ่งแต่ละตัวก็ควบคุมกลไกที่แตกต่างกันไป เหมือนกับดอกกุญแจตัวผู้แต่ละตัวก็จะจับกับกุญแจคู่ของตนเอง ซึ่งจะส่งผลต่อการแสดงออกของร่างกายที่ต่างกันอย่างน่าทึ่ง
ผมจะให้ดูตัวอย่าง บางทีเรื่องนี้อาจจะช่วยให้ทุกท่านเข้าใจเรื่องนี้ได้ดีขึ้น
สารทั้ง 2 ตัวคือ THC และ CBD มาจากสารตั้งต้นตัวเดียวกัน คือสาร Cannabigerolic acid (CBGA) ทำให้ทั้งคู่ต่างก็มีสูตรโครงสร้างโมเลกุลหลักเหมือนกัน คือ C21H3002 และมีน้ำหนักโมเลกุลที่ใกล้เคียงกันมากคือ 314.469 g/mol และ 314.494 g/mol ตามลำดับ
จะเห็นว่า ...
ความแตกต่างเพียงเล็กน้อย กลับส่งผลต่อการจับตัวกับ CB receptor ทำให้การตอบสนองของร่างกายแตกต่างกัน
THC มีผลต่อจิตประสาท (Psychogenic effect) ขณะที่ CBD ไม่มีผลนี้ ทั้งที่สารทั้ง 2 ตัวนี้มีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
จากตัวอย่างนี้เอง ที่ผมกำลังจะสื่อว่า สารในกลุ่ม cannabinoids กว่า 100 ชนิด หลายตัวมีความแตกต่างกันในตำแหน่งของการจับกับโมเลกุล และหลายตัวมีความแตกต่างด้านโครงสร้างโมเลกุล ตั้งแต่น้อยไปมาก ... จากจุดนี้เองที่ทำให้คิดว่า น่าจะมีสารในกลุ่ม cannabinoids อีกหลายตัวที่ส่งผลโดยตรงต่อการออกฤทธิ์ที่เกี่ยวกับด้าน cosmetic เพียงแต่ยังไม่มีการค้นพบ หรืออาจจะอยู่ในช่วงที่กำลังทำการค้นคว้าวิจัยอยู่ ก็เป็นไปได้
ประเด็นนี้มีความหมายต่อวงการเครื่องสำอางเป็นอย่างมาก ที่นักวิทยาศาสตร์จะต้องเข้าไปศึกษาค้นคว้าวิจัยในเชิงลึก เพื่อหาคำตอบเรื่องนี้ให้ได้ และแน่นอนว่า มันไม่ใช่เรื่องง่ายเพราะมีสารในกลุ่ม Cannabinoids กว่า 100 ชนิด ซึ่งจะต้องทำวิจัยกันเป็นรายตัว รวมไปถึงการจับคู่เพื่อหาดูว่า สารตัวไหนที่ส่งผลต่อเซลล์ผิวหนังได้ดีที่สุด
นอกจากนี้ยังมีสารกลุ่ม Terpenes อีกมากมายที่มีโครงสร้างโมเลกุลที่แตกต่างกัน ก็ยังไม่มีการพูดถึงความสัมพันธ์ที่อาจจะมีผลทางด้าน cosmetic ด้วย
ในอนาคต พวกเราอาจจะได้พบกับนวัตกรรมใหม่ๆ จากพืชในกลุ่ม cannabis ที่มีผลต่อความงาม ต่อวงการเครื่องสำอางและอาหารเสริม