Stroke เป็นภาวะที่เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงสมอง ทำให้เซลล์สมองตาย ส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติต่างๆ เกิดขึ้น ความรุนแรงแตกต่างกันไป ขึ้นกับตำแหน่งและขนาดของสมองที่ได้รับผลกระทบ
มีสาเหตุหลักๆ 2 ประเภท คือ
Stroke ชนิดสมองขาดเลือด (Ischemic Stroke) พบบ่อยที่สุด ประมาณ 80% เกิดจากการอุดตันของเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
Stroke ชนิดเลือดออกในสมอง (Hemorrhagic Stroke) พบน้อยกว่า 20% เกิดจากการแตกหรือฉีกขาดของเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ทำให้เลือดรั่วไหลเข้าไปในเนื้อเยื่อสมอง
NMN เป็นสารตั้งต้นที่ใช้ในการผลิต nicotinamide adenine dinucleotide (NAD +) ซึ่งเป็นโคเอนไซม์ที่จําเป็นสําหรับกระบวนการของเซลล์หลายอย่าง เช่น การเผาผลาญพลังงาน, การซ่อมแซม DNA และการอักเสบ โดยปกติระดับ NAD+ จะลดลงตามอายุ และในโรคต่างๆ ด้วย รวมถึง โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ดังนั้นนักวิจัยบางคนจึงเชื่อว่า การเพิ่มระดับ NMN สามารถช่วยฟื้นฟู NAD + และส่งเสริมสุขภาพและการทํางานของสมองหลังจาก Stroke
เนื้อเยื่อสมองส่วนที่ขาดเลือดไปเลี้ยง หลังจากที่เกิด Stroke จะเสียหายมาก จำเป็นต้องได้รับการซ่อมแซมอย่างเต็มที่ ร่างกายจึงต้องมีพลังงานอย่างเพียงพอในการซ่อมแซมเซลล์สมองที่เสียหาย และ NAD+ จะมีบทบาทสำคัญต่อการซ่อมแซมเซลล์สมอง ในฐานะเป็นแหล่งผลิตพลังงานให้กับเซลล์สมอง แต่หลังจาก Stroke ระดับ NAD+ ในสมองมีไม่พอใช้ เพราะการผลิต NAD+ จะได้รับผลกระทบจากการขาดเลือด ภาวะ Stroke จะทำให้ NAD+ ในสมองไม่ได้รับ precursor (สารตั้งต้น) เช่น NMN ที่มาจากเลือด
ดังนั้นการขาด NAD+ ของเซลล์สมอง จะยิ่งทำให้เซลล์สมองเสี่ยงที่จะตายได้ง่ายขึ้น การเสริม NMN จะช่วยเพิ่มระดับ NAD+ ในสมองและร่างกายได้ ทำให้มีผลดีต่อการฟื้นฟูหลัง Stroke มีการศึกษาในสัตว์ที่บ่งบอกว่า NMN มีผลต่อการฟื้นตัวของ Stroke ได้แก่ :
การศึกษาโดย Zhang และคณะ. ¹ แสดงให้เห็นว่าการให้ NMN ในหนู จะช่วยลดความเสียหายของสมองและปรับปรุงการทํางานของระบบประสาทในหนูได้ หลังจากเกิด Stroke โดย NMN จะไปช่วยการเพิ่มการสังเคราะห์ NAD+, เพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรียและเพิ่มการสร้างระบบประสาท
การศึกษาโดย Wei และคณะ² แสดงให้เห็นว่าการรักษาด้วย NMN จะช่วยปรับปรุงการทํางานของสมองส่วนรับความรู้ความเข้าใจ (Cognitive) และลดการอักเสบของระบบประสาทในหนูหลังจากเกิด Stroke โดยการเปิดใช้งานเอนไซม์ NAD+-dependent SIRT1
การศึกษาโดย Liu และคณะ ³ พบว่าการฉีด NMN ในหนู (หลังจากที่เกิด Stroke) จะไปลดการตายของเซลล์ประสาทและความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชัน โดยจะไปช่วยเพิ่มระดับของ NAD+ และกระตุ้น NAD+-dependent enzyme PARP1
การศึกษานี้ ชี้ให้เห็นว่า NMN อาจมีผลในการป้องกันและฟื้นฟูระบบประสาทหลังจาก Stroke ได้ โดยการปรับกลไกที่เกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บและการซ่อมแซมของสมอง อย่างไรก็ตามผลลัพธ์เหล่านี้จําเป็นต้องได้รับการยืนยันและศึกษาเพิ่มเติมมากขึ้น
อ้างอิง:-
¹: Zhang et al., Nicotinamide mononucleotide administration significantly reduces brain injury after intracerebral hemorrhage. Neurobiology of Disease 134 (2020) 104638
²: Wei et al., Nicotinamide mononucleotide attenuates brain injury after intracerebral hemorrhage by activating Nrf2/HO-1 signaling pathway. Scientific Reports 7 (2017) 717
³: Liu et al., Nicotinamide mononucleotide improves cognitive impairment induced by cerebral ischemia/reperfusion injury: involvement of SIRT1-mediated anti-inflammatory effects in rats. Brain Research Bulletin 153 (2019) 253–260
⁴: Recent research into nicotinamide mononucleotide and ageing